Voor het afwerken van randen en het maken van groeven of sleuven kun je gebruikmaken van een freesmachine. Dit is een machine die het geheel aan onderdelen omvat om te kunnen frezen, oftewel door middel van een roterende frees materiaal verwijderen. Het apparaat bestaat onder andere uit een frees en een spilas waar de frees aan vastzit. Een freesmachine kan voor veel verschillende doeleinden gebruikt worden en er zijn ook veel verschillende soorten.
Een freesmachine wordt ook wel een freesbank genoemd en kan dus ingezet worden om bepaald materiaal te verwijderen en randen af te werken. Er zijn handmatige en computergestuurde (CNC) varianten. Handmatige freesmachines moeten door middel van menselijke kracht in beweging gebracht worden, terwijl een computergestuurde freesmachine met behulp van een computerprogramma geactiveerd wordt. Bij deze laatste wordt het patroon vooraf in het programma ingevoerd. Handmatige machines worden vooral gebruikt door hobbyisten of mensen die het in hun vrije tijd willen gebruiken. De computergestuurde freesmachines zijn veelal voor industriële doeleinden.
Voor freesmachines zijn diverse soorten frezen te verkrijgen voor allerlei uiteenlopende materialen en toepassingen. Denk hierbij aan houtfrezen bedoeld voor zwaluwstaartverbindingen of een profielrandje of frezen voor het maken van groeven in betonnen vloeren of stenen muren. Het woord frees komt van “fraiser”, wat golven of krullen in het Frans betekent.
Soorten freesmachines
Bovenfrees
Dit is de meest gebruikte freesmachine, waarmee gleuven en profielranden gemaakt kunnen worden. Ook kun je er allerlei vormen mee uitfrezen met behulp van sjablonen en het apparaat is te gebruiken voor precisie zaagwerk.
Kantenfrees
Deze tweede soort is voor het afwerken van randen, waarnaast je met verschillende freesbitjes allerlei profielrandjes kunt aanbrengen op meubels en werkbladen.
Lakfrees
De lakfrees is niet bedoeld voor het maken van groeven of profielen, maar wordt gebruikt om verflagen weg te halen van egale oppervlakken. Dit gaat een stuk sneller dan schuurpapier en is daardoor meer geschikt voor grotere oppervlakken.
Lamellenfrees
Met deze frees kun je blinde houtverbindingen, waaronder deubels, lamello’s of zwaluwstaartverbindingen maken.
Multifrees
Deze freesmachine is, zoals zijn naam al zegt, geschikt voor het verrichten van meerdere werkzaamheden. Door middel van diverse opzetstukken kun je het bijvoorbeeld als bovenfrees of kantenfrees inzetten.
Muurfrees
Voor het wegwerken van kabels en leidingen kan een muurfrees gebruikt worden. Dit type wordt ook wel sleuvenfrees genoemd en je kunt er parallelle gleuven in een muur mee maken. Daarna kun je de tussenliggende stenen met een elektricienbeitel weghakken.
Aandachtspunten bij de aanschaf
Naast de verschillende doeleinden van een freesmachine is het ook belangrijk te kijken naar het toerental. De meeste machines hebben een toerental van tussen de 25.000 en 30.000 p/m. Je kunt het beste kiezen voor een freesmachine met een instelbaar toerental, wat aan te passen is aan de hardheid van het materiaal. Daarnaast zijn de freesdiepte en -diameter van belang, waarbij geldt dat hoe groter de maximale freesdiepte en -diameter zijn, hoe meer taken ermee uitgevoerd kunnen worden.
Tevens zijn veiligheidsvoorzieningen, zoals een beschermkap of stofzak, nuttige accessoires en freesbitjes belangrijke onderdelen. Voor dit laatste kun je kiezen tussen groeffrezen, voor het maken van groeven, en afkantfrezen, voor het afwerken van randen. Hier zijn weer allemaal variaties op gemaakt. Tot slot kun je nog het materiaal waarvan freesbitjes zijn gemaakt overwegen, zoals hout of kunststof.
